De oudste afbeelding of vermelding van een muziektent (rechts) waar ook in Nederland die ik tot nu toe heb kunnen vinden is er een die in Rotterdam stond.
Deze zou gestaan hebben in het binnenhof van de Sociëteit de Oprechte Vaderlandse Eendracht gelegen aan de Nadorstlaan. Deze straat liep voor het bombardement in mei 1940 van de (Oude) Binnenweg naar de Kruiskade. De tent zal er niet lang gestaan hebben daar de Oprechte Vaderlandsche Sociëteiten een kort bestaan beschoren waren. Ontstaan tijdens de Oranje gezinde contrarevolutie tegen de Patriotten in 1787 waarna in 1795 de Bataafse revolutie daar een einde aan maakte.
Het is niet duidelijk of dit een permanente tent was of dat deze er alleen stond tijdens deze gelegenheid. Plaats voor een dirigent lijkt er ook niet te zijn.
…………………………………………………………………………………………………..
In 19de en eerste helft vorige eeuw werden rond konings- en koninginnedagen overal in de stad muziektenten geplaatst, ook te water zoals onderstaande foto getuigt. Sponsoring/reclame is blijkbaar van alle tijden.:
Lange Warande / Plaats Gezelligheid
Hier was de sociëteit Gezelligheid gevestigd al heb ik niet kunnen achterhalen vanaf wanneer .
De muziektent die daar, getuige onderstaande aquarellen van de hand van D. Moens en door het stadsarchief gedateerd 1/1/1808-31/12/1812, stond vertoont buiten het deel op de zuilen een sprekende gelijkenis met die van in de Doelentuin.
De eerste vermelding van de sociëteit vond ik in de Rotterdamsche courant van 22-11-1814. De eerstvolgende vermelding is pas in de Nieuwe Rotterdamsche courant van 08-05-1845 als in een advertentie een openbare verkoping wordt aangekondigd van de fraaie en uitgestrekte plaats Gezelligheid, ” thans ingerigt en gebruikt wordende tot het houden van Societieit” en waarin voor het eerst o.a. de “Sierlijken Muzijktempel” wordt genoemd.
Volgende berichten zijn dan uit de 1e helft jaren 50 van de 19e eeuw over concerten aldaar maar de muziektempel wordt niet genoemd.
In o.a de Rotterdamsche courant van 28-11-1859 volgt dan wederom, letterlijk dezelfde, advertentie tot een verkoping zij het onder een andere notaris en met 1 letter verschil : er is nu sprake van een muziektempel.
In januari 1860 blijkt dan dat de sociëteit is ontbonden.
Er vestigt zich dan per mei een onderwijsinstituut voor jonge heren van W.G. van Krieken.
11-03-1861 is er weer een advertentie tot verkopen maar de muziektempel wordt hierin niet meer genoemd.
Juli 1862 verschijnen dan advertenties voor inschrijving op een geldlening van f 4000 ter wederoprichting van de sociëteit.
Deze slaagt en op 23 september is dan de opening met een concert en illuminatie. Blijkbaar weer op de oude plaats.
Het instituut van Van Krieken is dan al verhuisd naar nieuwbouw op de Binnenweg.
Op 31 maart 1865 is er weer een executie verkoop dan van allerlei (klein)goed op de Plaats der Sociëteit Gezelligheid, Lange Warande nr. 397.
In berichten sindsdien is er vooral sprake van de voormalige sociëteit. Dus het lijkt erop dat de heropgerichte sociëteit een kort leven beschoren was.
18-03-1868 volgt nog een publicatie van veilingen van diverse aandelen. Een aandeel van f 25, in de lening van F 4000 wordt niet verkocht.
……………………………………………………………………………………………………….
Theetuin De Melkkop
Heb geen afbeelding kunnen vinden van de tent op de diverse ansichten en ook niet in het filmpje van J.A. Huygen.
Dat er een tent was, misschien wel letterlijk, mag blijken uit diverse berichten:
Rotterdams jaarboekje 1916:
Vooral in de tweede helft der 19e eeuw onder den pachter Teunissen beleefde
dit uitspanningsoord een goeden tijd en was het zeer in trek bij Rotterdammers en Delfshavenaars. Een muziektent, waar populaire muziek werd uitgevoerd, was niet een der minste aanlokkelijkheden.
NRC 08-06-1862 ROOMHUIS VAN OUDS MELKKOP, ALLE ZONDAG MIDDAG: – MUZIJK van het Koninklyk Regement Jagers ,alle weken des MAANDAGS, DINGSDAGS, WOENSDAGS en DONDERDAGS MIDDAGS MUZIJK van het gunstig bekende Harmonie Gezelschap. Des Zondags en Woensdags Avonds zal de Plaats á Giorno Verlicht zijn. Bij ongunstig wederbestaat er gelegenheid voor de Uitvoeringen in de ruime Tent en Warande.
Mogelijk zijn de muziekuitvoeringen al voor het einde van de eeuw verdwenen gezien deze advertentie :
Een zekere afstand moest daartoe wel overbrugd worden gezien de topografische kaart uit 1903. De muziek moest namelijk van de Officieren sociëteit vandaan komen:
De uitspanning verdween door o.a. de aanleg van het Museum park in 1928
Spangen
In Spangen adresseerde de vereniging “Spangen Vooruit” B&W tussen 1922 en 1927 teneinde een muziektent te laten plaatsen. Dit is nooit gehonoreerd.
Er heeft echter wel een muziektent op het Spartaterrein gestaan. Hij stond er in elk geval sinds 1916 zoals op onderstaande prent te zien is. Hij moest in elk geval wijken toen er in 1925 een houten staantribune kwam. (Bron: Het vrije volk 27-03-1963)
Een duidelijke foto of prent heb ik niet kunnen vinden maar het zou het bouwsel achter de vlaggenmast boven in het midden van onderstaande prent kunnen zijn.
Edit 11-02-2019: Deze foto bevestigt dat het om de tent gaat:
Blijkbaar zat achter het front een koepel.
Kralingen
We zullen het een seizoenstent noemen. Gedurende de wintermaanden met ijs plaatste de Kralingse ijsclub ook een muziektent
Blijkbaar stond deze niet altijd op dezelfde plaats. En was het niet altijd dezelfde tent:
Deze tent heeft er mogelijk tot het laatst gestaan. Tijdens de nationale schaatskampioenschappen van 7-8 januari 1947 stond die er nog. Zie filmpje van de link:
……………………………………………………………………………………………………….
Wezep:
Niet in maar wel vanuit Rotterdam. Als dank voor de opvang van de bevolking van Wezep ( gemeente Oldebroek ) van de uitgehongerde Rotterdammers na de razzia lopend vanuit Kampen of Zwolle op weg naar Lager Wezep schonken de Rotterdammers 9 augustus 1952 een muziektent aan het dorp. Oorspronkelijk stond de tent aan de Brink.
Later kreeg de tent een plekje in het winkelcentrum. De tent werd in 1987 vervangen door een ander exemplaar.
Er is sprake van de tent wederom te verplaatsen hiervoor is in 2019 €53.800 gereserveerd op het budget.
De muziektent op het exercitieterrein tijdens de gymnastiekfeesten van 5-7 juli 1902. Er was o.a. hoornmuziek onder leiding van de heer Blumentritt en muziek van het derde regiment huzaren.
_______________________________________________
Een muziektent tijdens de nationale schietwedstrijd van de Koninklijke Scherpschutters op schietbaan De Weerbaarheid van 30-08-1871-02-09-1871. Deze was gelegen ten noorden van waar nu de Schietbaanstraat is.
_______________________________________________
Tegenwoordig kan een tijdelijke muziektent / podium er zo uitzien:
Ik neem aan dat deze ook verrijdbaar is, zij het in een vrachtwagen.
Aanvullingen, beeldmateriaal, verbeteringen en suggesties zijn zeer welkom.
Reacties naar: mtrbb@telfort.nl of plaats een reactie hieronder.